"Mae'n gampwaith o ysgolheictod blaengar ac o ymchwil toreithiog sy'n olrhain hunaniaeth gyfreithiol Gymreig o Statud Rhuddlan hyd at Refferendwm 2011; a hynny ym mhob maes sy'n berthnasol. Fel yr aeddfeda'r ffenomenon hon i faintioli credadwy, deuwn wyneb yn wyneb a phosibiliadau enfawr y dyfodol, a hefyd y pergylon, yng nghyswllt ein cenedligrwydd yn gyffredinol ac ym myd ein hiaith yn arbennig. Mae'n llyfr sy'n darllen yn wefreiddiol ac yn astudiaeth orfodol, nid yn unig i bobl y gyfraith ond i'r sawl a ddeisyf ryw ddydd weld Cymru yn genedl gyflawn." Arglwydd Elystan Morgan